ساختمان چربیها : ساختمان _طبقه بندی و نقش چربی

ساختمان چربیها در مجله تخصصی فیت بادی.

ساختمان چربیها :

ساختمان چربیها و انواع چربی ها!!؟

چربیها از اتم کربن ، هیدروپن و مقدار کمی اکسیژن تشکیل شده است.

ارزش انرژی زایی چربیها معادل دو برابر قندها و پروتئین ها و مقدار ۹ کالری به ازای هر گرم چربی است

چربیها علاوه بر نقش انرژی زایی ، در ساختمان سلول ها نیز شرکت دارند

تمام چربیهای غذایی از یک مولکول گلیسیرول تشکیل شده است.

گلیسیرول یک الکل سه کربنه است.

اکثر چربی های موجود در مواد غذایی و ذخیره بدن به شکل تری گلیسیرید می باشد

تری گلیسیریدها از گلیسرول و اسید چرب ساخته شده اند.

ساختمان چربیها

طبقه بندی چربیها :

به سه دسته چربیهای ساده ، چربیهای مرکب و چربیهای مشتق تقسیم می شوند .

الف) چربیهای ساده :

ساختمان چربیها

شامل اسیدهای چرب،چربی های خنثی (گلیسریدها) و مومها می شوند.

اسیدهای چرب به مقادیر ناچیز به صورت آزاد در سلول ها و بافت ها یافت می شوند.

قسمتی از واحد ساختمانی بیشتر لیپیدها را تشکیل می دهند.

تاکنون بیش از هفتاد نوع اسید چرب در طبیعت شناخته شده است.

بعضی از اسیدهای چرب اشباع شده و برخی دیگر یک ، دو یا سه پیوند دوگانه دارند.

سه اسید چرب که در بدن انسان فراوان تر از سایرچربی های خنثی یافت می شوند.

عبارتند از:

اسید استئاریک،اسید اولئیک و اسید پالمیتیک.

مهمترین اسیدهای چرب اشباع شده عبارتند:

ساختمان چربیها

از اسید استیک ، اسید بوتیریک ، اسد پالمیتیک ، اسید استئاریک .

اسیدهای چرب اشباع شده به مقدار فراوان در روغن های حیوانی از قبیل؛

گوشت گاو،خوک،مرغ و در زرده تخم مرغ،خامه ها،شیر و پنیر،خرچنگ و ماهی های صدفدار یافت می شوند.

مصرف بیش از اندازه چربی های اشباع شده،بالا رفتن سطح کلسترول خون ، تصلب شرایین، بیماری های قلبی و چاقی را به دنبال دارد.

اسیدهای چرب اشباع نشده مابین اتم های کربنش یک یا چند پیوند یا اتصال مضاعف برقرار است.

ساختمان چربیها

مهمترین اسیدهای چرب اشباع نشده:

مهمترین اسیدهای چرب اشباع نشده

 عبارتند از:

اسید لولئیک،اسید لینولئیک،اسید پالمپتولئیک،اسید لینولئیک.

اتصالات مضاعف این اسیدهای چرببه ناپایداری آنها منجر شده و در فرایند گوارش زودتر هضم می شوند.

اسیدهای چرب اشباع نشده عمدتا از منابع گیاهی تهیه می شوند و در حرارت معمولی بصورت مایع می باشند

ویتامین های محلول در چربی بیشتر در این دسته از چربی ها وجود دارند.

اکسیداسیون اسیدهای چرب غیر اشباع در بدن به سهولت انجام می گیرد.

با این حال مصرف زیاد چربی ها ( اشباع شده و اشباع نشده ) با بسیاری از بیماری ها ارتباط دارد.

توصیه می شود که بیش از ۳۵ درصد از کل انژری مورد نیاز بدن از چربی ها تامین نشود.

ساختمان چربیها

چربیهای خنثی :

فراوانترین نوع لیپیدها به شمار می آیند و بیشتر در دانه و مغز نباتات وجود دارند.

تری گلیسریدهای جامع و مایع را در دمای اتاق به ترتیب چربی و روغن می نامند.

گلیسریدها تحت تاثیر آنزیم لیپاز و یا به واسطه گرما در مجاورت کمی اسید به گلیسرول و اسیدهای آزاد چرب (FFA) تبدیل می شوند.

ب) چربی های مرکب:

ساختمان چربیها

از اجتماع یک چربی ساده (خنثی) با مواد شیمیایی دیگر به وجود می آیند

فسفولیپیدها مخلوطی از یک یا چند مولکول اسید چرب با اسید فسفریک و یک زمینه نیتروژنی اند

عوامل بنیادی سلول به ویژه ساختار غشای سلولی و غشای اجزای درون سلولی سهیم اند

همچنین در سوخت و ساز عمومی بدن و انتقال چربی های خون نقش مهمی بر عهده دارند

این مواد در اکثر بافت های نباتی و حیوانی به ویژه در ذرت و سویا و زرده تخم مرغ یافت می شوند.

گلیکولیپیدها از اتصال اسیدهای چرب با کربوهیدراتها و نیتروژن به وجود می آیند،

و از عوامل بنیادی و سازنده بافت عصبی (نرون) به شمار می روند.

در ساختار غشاهای سلولی نیز سهیمند و در انتقال یون ها در بدن نقش مهمی ایفا می کنند.

لیپوپروتئین ها از اجتماع گلیسریدها ، فسفولیپیدها یا گلیسرول با پروتئین تشکیل می شوند.

لیپوپروتئین ها عامل اصلی حرکت دادن چربی در خون محسوب می شوند.

این ترکیبات چربیها را از روده به کبد و از کبد به بافت چربی و سایر بافتهای بدن منتقل می کنند

در انتقال چربیها لیپوپروتئین ها با چگالی بالا کلسترول را از بافتهای محیطی به کبد انتقال می دهند

این نوع لیپوپروتئین در جلوگیری از تصلب شرایین و فشار خون بالا نقش مهمی دارد

فعالیت های ورزشی به افزایش این نوع لیپوپروتئین در بدن منجر می شوند

ج) چربیهای مشتق:

ساختمان چربیها

این گروه از چربیها شامل موادی است که از چربیهای ساده یا مرکب به دست می آیند که مشتمل بر استروئیدها هستند.

مهمترین استروئیدها عبارتند از :

اسیدهای صفراوی ، هورمونهای جنسی ، ویتامین D و کلسترول.

یکی از مهمترین استروئیدها کلسترول است که بیشتر در کبد و در دیواره روده از طریق اسید استیک و یا استیل کوآنزیم A ساخته می شود.

کلسترول عایق بسیار مناسبی است و در ساختمان مغز و اعصاب نی نقش عایق را بازی می کند.

کلسترول در بدن به اسیدهای صفراوی و هورمون های جنسی و استروئیدهای مترشحه از غده فوق کلیوی تبدیل می شود.

اسیدهای صفراوی ترکیباتی اند که در کبد از اکسیداسیون کلسترول به وجود می آیند

در جذب چربیها و ویتامینهای محلول در چربی نقش مهمی ایفا می کنند.