مفصل غضروفی
آناتومی مفاصل را با توجه به ساختمان آنها طبقه بندی می کنند :
۱مفاصل لیفی (غیر متجرک )
۲مفاصل غضروفی (نیمه متحرک )
۳سینوویال ( متحرک )
مفصل غضروفی
یک مفصل غضروفی (به انگلیسی: Cartilaginous joint)
مفصلی است که ماده اتصال دهنده بین دو قسمت استخوان از جنس غضروف است.
به مفاصل غضروفی، آمفی آرتروز می گویند.
این مفاصل نسبت به مفاصل لیفی، تحرک بیشتری دارند،
ولی درمقایسه با مفاصل سینوویال از حرکت کمتری برخوردارند.
ساختمان یک مفصل غضروفی، از غضروف هیالن (شفاف) یا غضروف لیفی همراه با غضروف هیالن تشکیل شدهاست.
دو نوع مفصل غضروفی وجود دارد که عبارتنداز:
مفصل غضروفی اولیه
مفصل غضروفی ثانویه
در مفاصل غضروفی اولیه، بخشهای استخوانی ازطریق غضروف هیالن به یکدیگر متصل میگردند.
به این گروه از مفاصل غضروفی، سین کندروزیس میگویند.
به عنوان مثال، مفصل غضروفهای دندهای با استخوان جناغ(مفاصل استرنوکندرال)، به جز دنده اول.
در مفاصل غضروفی ثانویه، علاوه بر غضروف هیالن، غضروف لیفی (فیبری) نیز وجود دارد.
سطوح مفصلی از غضروف هیالن پوشیده شده که به واسطه دیسک یا بالشتکی از غضروف فیبری به هم متصل می گردند.
مفاصل غضروفی ثانویه را، سیمفیزیس مینامند.
این مفاصل در خط وسط وجود دارند که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
مفاصل بین مهرهای جلویی که میان جسم مهرهها به واسطه دیسکهای بین مهرهای ایجاد میگردد.
مفصل بین دو استخوان عانه (پوبیس) از استخوان هیپ (بی نام) که سیمفیزیس پوبیس را ایجاد میکنند.
مفاصل سیمفیزیس
التصاق یا سیمفیزیس (به انگلیسی: Symphysis)
نوعی مفصل غضروفی است که در آن دو سر استخوانها بهوسیله صفحه رشتهای غضروفی محکم به یکدیگر چسبیدهاند.
این مفاصل دارای غضروفهای هیالن (شفاف) و فیبری (رشتهای) بوده و تحرک کمی دارند.
سطح مفصلی استخوانهایی که این نوع مفاصل را به وجود میآورند از غضروف هیالن تشکیل شده و به واسطه یک دیسک یا صفحهای از جنس غضروف فیبری به هم اتصال مییابند.
سیمفیزیس نوعی آمفی آرتروز است که به عنوان مفاصل غضروفی ثانویه شناخته میشوند و در خط میانی وجود دارند.
مواردی عبارتنداز:
مفصل بین دسته (مانوبریوم) و تنه استخوان جناغ
مفصل میان هر دو جسم مهره در ستون فقرات توسط دیسک بین مهرهای
مفصل بین دو استخوان هیپ در جلو از ناحیه مفصلی پوبیس طرفین که سیمفیزیس پوبیس را ایجاد میکنند.
غضروف مفصلی
غضروف مفصلی یک بافت بدون رگ، سلول دار و غیرلنفاوی است
که شامل مقدار زیادی کلاژن در یک ماتریس پروتئو گلایکن میباشد و باعث کاهش اصطکاک و افزایش مقاومت سایشی سطح مفصل میگردد.
با توجه به وجود بارهای کششی، فشاری و برشی بر روی غضروف مفصلی، در حین فعالیت روزانه، ایجاد نرمی و راحتی لغزش مفاصل بر روی یکدیگر از وظایف اصلی این بافت میباشد.
ساختار غضروف به شکلی است که در صورت آسیب وتخریب، بازسازی و ترمیم آن مشکل است؛
به عبارت دیگر
غضروف مفصلی توانایی محدودی برای ترمیم مجدد دارد و این مسئله به خاطر عدم وجود رگهای خونی در بافت غضروف می باشد
که موجب عدم توانایی مورد نیاز برای رشد و ترمیم سلولهای غضروفی (کندروسیتها) میگردد.
آزمایشات نشان می دهند که آب میتواند در بافتهای غضروفی جریان یابد.
این خاصیت در غضروف مفصلی، نفوذپذیری هیدرولیکی نامیده میشود.
وقتی غضروف فشرده میشود، سیال داخل آن به بیرون حرکت میکند.
این حرکت سیال در غضروف نسبت به اسفنج آهسته تر و کمتر است.
به طور کلی حرکت سیال در غضروف انسان با تغذیه کندروسیتها صورت میگیرد
همچنین لغزندگی غضروف با تشکیل یک فیلم سیال روی سطح آن حاصل میشود.
میزان جذب آب غضروف نیز در محلهای مختلف متفاوت است که البته بستگی به میزان کرنش فشاری اعمال شده بر آن دارد.
با افزایش کرنش فشاری نیز میزان آب موجود در دیسک کاهش می یابد.
با پیشرفت علم در زمینه شناخت بافتها و بیولوژی سلولها و عوامل موثر در رشد و تکثیر سلو لها، رو ش های جدیدی برای درمان آسیبهای غضروفی ارائه شده است.
یکی از بهترین رو شهای ارائه شده در چند دهه اخیر استفاده از مواد مصنوعی سنتز شده بوده است.
در همین راستا، با پیشرفت علم بیولوژی و شناخت نقش پروتئینها و مولکولهای کوچکتر در رفتار و عملکرد سلولها، استفاده ا ز عوامل رشد نیز روشی برای ترمیم آسیبهای غضروفی معرفی شده است.
دانشمندان با تلفیق این دو مقوله مهم، علمی به نام مهندسی بافت را معرفی کردند.
میباشد،
در حالیکه محورهای حرکتی مچ دست فرونتال و ساجیتال است.
دسته بندی مفاصل
مفصل غضروفی یا نیمه متحرک
مفصل |
سیمفیز |
سین کندروز |
دنده ی اول با جناغ
دسته جناغ و تنه ی استخوان جناغ |
|
|
مفصل بین مهره ای |
|